Q10, een te geheim wapen

(Op verzoek de aangepaste versie van een blogje van 3 jaar geleden, helaas nog steeds actueel.)

Q10 lijkt de codenaam van een geheim wapen en dat is in de praktijk helaas ook zo ongeveer het geval. Alleen misschien anders dan je denkt.

In werkelijkheid is Q10 de aanduiding voor een stofje, een zogenaamd coenzym, dat je via voeding binnenkrijgt maar dat ook door het lichaam wordt aangemaakt. Q10 is ondermeer een krachtige antioxidant, het verlaagt de bloeddruk, het verbetert het functioneren van de hartspier,  het wordt toegepast bij parodontose (‘losse tanden kwaal’), wordt gebruikt om het uitzaaien bij borst- en prostaatkanker af te remmen en tegenwoordig soms voorgeschreven tegen vermoeidheid bij behandelingen van kanker. Kortom Q10 is zo effectief dat het bijna ongeloofwaardig is. Na je 40e neemt de lichaamseigen productie geleidelijk af en is het nuttig om Q10 aan te vullen. 


Q10 bevordert de zuurstofvoorziening van spieren. In de jaren 60 ontdekten Japanse geleerden dat in de hartspier enorm veel Q10 zit. Dit is begrijpelijk, omdat de hartspier constant hard moet werken. Daardoor heeft hij veel energie nodig. Het hart slaat ongeveer 100.000 keer per dag en 36 miljoen keer per jaar en Q10 moet helpen om de energie voor al die slagen leveren.

Men heeft ontdekt dat de gemiddelde hoeveelheid Q10 die via het voedsel opgenomen wordt 3-5 milligram per dag is. De meeste mensen krijgen dus minder dan de vereiste 10 mg van de stof binnen. Q10 zit vooral in vlees, gevogelte, vis, sojabonen en noten. Een derde van de stof gaat verloren als voedsel gebakken wordt, koken vermindert de hoeveelheid Q10 niet.

Op internet is nog meer te vinden…….

“ Q10 heeft het potentieel heeft bij hypertensieve patiënten (met hoge bloeddruk) de systolische bloeddruk (de bovenwaarde van de bloeddruk) met 17 mm Hg en de diastolische bloeddruk (de onderwaarde van de bloeddruk) met 10 mm Hg te verlagen zonder noemenswaardige neveneffecten! Al is er nog meer onderzoek nodig, uit verschillende studies is al gebleken dat bij gebruik van Q10 de bloeddruk zich zodanig normaliseert dat  patiënten hun medicatie serieus kunnen verminderen of kunnen kunnen stoppen met het gebruiken van bloeddrukverlagende pillen."

Ondanks de resultaten van dit onderzoek heb ik nog niet gehoord van een arts die Q10 voorschrijft met het doel de bloeddruk te verlagen. Maar het is nog gekker, een ander citaat:

“Een van de eerste onderzoeken, dat gepubliceerd werd in het prestigieuze symposiumverslag ‘Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA’ van juni 1985 (27 jaar geleden!) schokte de medische wereld. De auteurs maakten melding van 19 patiënten die een heel ernstige vorm van hartfalen hadden en op het randje van de dood balanceerden. De therapeutische resultaten van de Q10-behandeling waren vanuit klinisch oogpunt enorm: het hartfalen verminderde op een indrukwekkende wijze.”

Deze bijzondere uitkomsten zijn in vele andere studies bevestigd. Onderzoek in Duitsland, Japan en de USA heeft bevestigd dat Q10 een positief effect heeft bij hartfalen, dat de stof veilig is en milde bijwerkingen heeft. De grootste studie was een Italiaanse studie waar meer dan 2500 patiënten met hartfalen succesvol met Q10 behandeld werden. Maar geneeskunde is een beroep met sterke tradities, dus collectieve koersveranderingen gaan overeenkomstig langzaam. Ondank de onweerlegbare bewijzen.

Een hoge dosis Q10 bij hartpatiënten blijkt open hartoperaties te kunnen voorkomen (ik ben daar een wandelend voorbeeld van) en in bepaalde gevallen zelfs een harttransplan-tatie! Het advies om een flinke dosis Q10 te gebruiken zou hartpatiënten veel leed en de gezondheidszorg enorm veel kosten kunnen besparen, maar van de acht cardiologen die me hebben onderzocht (zeven in Frankrijk en één in Nederland) was er geen enkele die me dat heeft geadviseerd. Sterker: ze bleken er niets over te weten en/of ze keken me meewarig aan. Ze toonden er in ieder geval geen enkele belangstelling voor, en dat terwijl er ruime degelijke wetenschappelijke informatie beschikbaar is voor iedereen de met Google overweg kan. Raar maar waar. Hoe kan dat?

De verklaring is dat Q10 een voedingssupplement is, en voedingssupplementen zijn bij artsen 'verdacht'. In de artsenopleiding is er geen plaats voor. Aankomende artsen worden gedwongen om lijsten met medicijnen uit hun hoofd te leren. De werking van voedings-supplementen komt nauwelijks aan de orde, ook al is er een overdaad aan bewijs voor. DE enige specialisten die er mee moeten werken zijn gyneacologen omdat zwangere vrouwen en zij die zulks wensen te worden veel standaardmedicijnen niet mogen gebruiken.  

Maar het belangrijkste is dat er voor supplementen geen patentbescherming is en dat Q10 dus niet onder de aandacht van artsen wordt gebracht door de machtige farmaceutische bedrijven omdat ze er te weinig aan kunnen verdienen. Daardoor wordt Q10 bij de behandeling van hartfalen zelden ingezet. Onbegrijpelijk vanuit economisch oogpunt - het zou de gezondheidszorg immers enorme bedragen kunnen besparen - maar het is vooral treurig voor de betreffende patiënten.

Mijn Amerikaanse internist/oncoloog heeft mij destijds een hoge dosis aanbevolen (300-400 mg/dag) nadat ik wegens acuut hartfalen even acuut was opgenomen. Als gevolg daarvan bleek ik 2 serieuze hartkleplekkages te hebben (Aortaklep en Mitralis). Ik koerste af op een openhartoperatie om de kleppen te vervangen. Dat bleek een jaar later niet meer nodig, één van de kleppen lekte niet meer en de lekkage aan de andere klep was zover verminderd dat ik er behoorlijk mee kan leven. De lekkage is in de afgelopen 4 jaar niet toegenomen. Op mijn vraag of een dergelijk herstel vaker voorkwam antwoordde mijn cardiologe “Zelden”.

Natuurlijk kan ik niet bewijzen dat Q10 in mijn geval een hartoperatie heeft voorkomen, maar mijn herstel is nogal uitzonderlijk. Omdat ik ook een verhaal ken uit de mond van een arts(!) over iemand die na het royaal gebruiken van Q10 geen harttransplantatie meer nodig had, is het niet uit te sluiten dat mijn relatieve herstel inderdaad is toe te schrijven aan Q10. Om dat vast te stellen zou ik er een poosje mee moeten stoppen, maar dat risico wil ik niet nemen. 

De effectiviteit van Q10 hangt in hoge mate af de olie waarin de stof is opgelost. Doordat mijn vaste merk  (Pharma-Nord Gold) een keer op was heb tijdelijk een ander merk moeten gebruiken. Het effect daarvan was na enige tijd merkbaar minder en ik bestel het tegenwoordig weer in NL.

Bij het gebruik van cholesterolverlagende middelen wordt de productie van Q10 in sterke mate geremd. Dat veroorzaakt soms hevige spierproblemen. Sinds kort hebben specialisten in enkele (ook Nederlandse) ziekenhuizen Q10 hiervoor ‘ontdekt’ en zijn begonnen met het voorschrijven van lage)doses bij patiënten die ernstige bijwerkingen hebben van statines. Hoewel er maandelijks nieuw positief en degelijk wetenschappelijk materiaal verschijnt over Q10, zijn er weinig aanwijzingen dat het voorschrijven ervan op korte termijn zal toenemen. Van voorschrijven bij hoge bloeddruk heb ik nog niet gehoord.

Voor gezonde mensen is het verstandig om boven de 50 en in ieder geval boven de 60 jaar dagelijks 100 mg Q10 te gebruiken. Voor mensen met een hartprobleem is een 3-4 x hogere dosis effectief. Q10 geeft meer energie en minder vermoeidheid. Vaak worden capsules van 30 of 60mg aangeboden maar die dragen maar beperkt bij. Q10 geeft zelden bijwerkingen en een teveel wordt via de urine uitgescheiden.

Voor degenen die de voorkeur geven aan voedingssupplementen boven medicijnen blijft er voorlopig niet anders dan erover te lezen, te praten met mensen die er ervaring mee hebben, veel te ‘googelen' en er mee te experimenteren. Dan worden je op den duur vanzelf een ‘empowered patient’: een goed geïnformeerde patiënt die weet wat hij wil en waarom (al blijkt niet iedere dokter daar even gelukkig van te worden). Een andere oplossing is om op zoek gaan naar artsen die zich bezig houden met het verantwoord toepassen van voedingssupplementen, maar dat is niet zo eenvoudig.