Liefhebsters

Nu ik langer in het buitenland woon, merk ik dat ik nogal eens de neiging heb om de Nederlandse taal letterlijker te nemen dan vroeger. Als je dat doet valt je ineens van alles op.

Toen ik onlangs een keer het woord liefhebber gebruikte realiseerde ik me pas goed dat het woord is afgeleid van het werkwoord liefhebben. Als er ‘liefhebbers’ zijn, moeten er ook ‘liefhebsters’ zijn. Als er evenveel mannen als vrouwen zijn is er geen reden om aan te nemen dat er minder ‘liefhebsters’ zouden zijn dan liefhebbers. Maar dat is aanname op statistische gronden.

Foto van de site van  DWDD

'Liefhebsters' dus. Voor liefhebbers is het natuurlijk niet anders, maar ik moet één van beiden nemen en liefhebsters schrijft gemakkelijker. Grappig dat het woord eigenlijk niets anders betekent dan: ‘een vrouwelijk persoon die lief heeft’. Theoretisch kan dat op alles en iedereen betrekking hebben, maar we gebruiken het woord alleen maar in combinatie met zaken en abstracte begrippen. Het zou evengoed betrekking kunnen hebben op personen. Maar dat is theorie. In de praktijk vervangen we het woord bij personen of groepen blijkbaar liever door het geslachtloze anglisisme ‘fan’. 

Je kunt dus wel een liefhebster zijn van DWDD (het programma De Wereld Draait Door) - om maar eens een dwarsstraat te noemen - maar van de presentator ben je 'fan, of 'geen fan''. De mededeling: “Ik ben fan van Matthijs van Nieuwkerk” (of iemand anders naar keuze) genereert als regel niet onmiddellijk onkuise gedachten (uitzonderingen daargelaten). 

De melding “Ik ben een liefhebster van Matthijs van Nieuwkerk” kan er ook nog mee door, maar bij de uitspraak “Ik ben de liefhebster van Matthijs van Nieuwkerk” blijk je opeens te gaan nadenken of je te maken hebt met zijn vrouw of vriendin.  

Je mag dus wel de liefhebster van je man zijn, of van een andere man (of van allebei), maar in het eerste geval is het niet alledaags om dat te combineren met het bepaalde lidwoord “de” en in het laatste geval is het niet alledaags daar mededelingen over te doen.

Zo kan het wel weer. Het zou werkelijk te ver voeren als ik door zou schrijven over de mogelijke dubbelzinnige betekenis van ‘lidwoord’ die me zojuist opviel.
Die kan iedereen zelf wel invullen.