Te mooi om waar te zijn

Als je vijf of zes jaar bent word je door grote mensen zelden serieus genomen herinner ik me nog steeds. Ze doen vaak alsof en denken dan dat je dat niet merkt. Op zo’n moment overvalt je een gevoel van machteloosheid dat je nog vaker in je leven zal overkomen.

Het staat me nog scherp voor de geest dat mijn ouders niets begrepen van mijn dubbele gevoelens voor Zwarte Piet. Later begreep ik hoe dat kwam: zij geloofden niet in Sint en Piet en ik nog wel, en probeer maar eens aan een niet gelovige een geloofsdilemma uit te leggen. Mijn dilemma was de dubbele pet van Zwarte Piet. (Zo noemde ik dat natuurlijk nog niet, want Piet had maar één pet op van roodachtig fluweel met een mooie veer, dat had ik zelf gezien.)

Enerzijds was Zwarte Piet voor mij het verlengstuk van Sinterklaas. Een gedienstige die de Goedheiligman hielp in de periode voorafgaand aan Zijn Verjaardag om hooi en wortelen in mijn gereedgezette schoen te vervangen door een vaag op een zoogdier lijkend suikergoedbeest, of zoetig smakende minisigaartjes compleet met rode vuurrand en een wit askegeltje. Een heel enkele keer zelfs door een in-groenkleurig-aluminiumfolie-gehulde-chocoladekikker-met-witte-fondant-vulling. Kortom Piet was iemand die je goed gezind was.

Aan de ander kant was het een klikspaan, want alles wat je verkeerd deed briefde hij naar verluidt over aan de Sint. Hoewel mijn ouders mij anders wilden laten geloven, gold dat volgens mij alleen voor dingen na het invallen van de duisternis, want overdag was Piet in geen velden of wegen te zien.

In die dagen had ik  - met een destijds nog aan mijn leeftijd toegeschreven koppigheid - aan mijn ouders kenbaar gemaakt dat ik een nacht in de voorkamer wilde slapen. Het zal begin december zijn geweest en niet op een zaterdagavond, want dan brandde de kachel in de ‘mooie kamer’. De voorkamer werd alleen ’s zondags gebruikt en als er gasten kwamen die de kleine kamer in blauwe sigarenrook hulden.

De aanleiding was dat ik Zwarte Piet wel eens aan het werk wilde zien. Ik geloofde er wel in, maar hoe Piet door de schoorsteen wist te komen waar de kolenhaard op was aangesloten, kon zelfs mijn vader niet verklaren. Omdat ik niet van mijn voornemen af was te brengen werd er een veldbed in de voorkamer gezet en kon ik beginnen met hanewaken. Dat lukte aardig, te goed wat mijn vader betreft. Een besef van tijd had ik niet, maar ik weet nog wel dat mijn vader zo ongeveer om het uur kwam vragen of Piet al was geweest. De laatste keren zijn pyjama! Diep in de nacht heeft de slaap mij overmand. De volgende morgen vond ik goudkleurige chocolade munten in mijn schoen en was de winterwortel verdwenen. Het raadsel bleef, totdat …

Bepaalde eerste keren in je leven vergeet je nooit meer, al zou je het willen. Tot de voor mij specifieke momenten behoort o.a. de als vertrouwelijk bedoelde mededeling van mijn vader; “Sinterklaas bestaat niet”. Ik weet nog precies waar we waren. Ik zat bij hem op de fiets, vlak bij de overweg van de Wilhelminastraat, op weg naar huis. Het was meer dan een ontgoocheling. Ik was ontzet en diep verontwaardigd zoals dat nog wel vaker in het leven zou gebeuren over heel andere onderwerpen, maar dat wist ik toen gelukkig nog niet.

Het had niets te maken met het eventueel missen van cadeautjes of de vergeefse braafheid in de maand voor 5 december, daar dacht ik niet eens aan, nee dit was veel erger, ik was belazerd! Niet alleen door mijn ouders, maar hoe onwaarschijnlijk dat ook had geleken, de complete grotemensenwereld maakte deel uit van die samenzwering. Grote mensen zijn totaal niet te vertrouwen, zoveel was wel duidelijk. Aan die traumatische ervaring heb ik een leven lang gezond wantrouwen te danken.

Het is niet bij die ene keer gebleven dat ik ontdekte dat mensen met een verondersteld gezag ons iets willen laten geloven waar ze zelf niet in geloven. Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan ga ik er van uit dat het alleen al daarom niet waar is. Sinterklaas bestaat niet, maar het is wel verdomd jammer.