Stilstand is ook vooruitgang

Met deze titel zou zo’n blogje ook heel goed een bespiegeling over welvaart kunnen zijn. Later misschien eens, nu bedoel ik het letterlijk.

Als je lang stil moet staan of wachten, blijft er weinig anders over dan je smartphone, een boek, of om je heen kijken. De meeste mensen kiezen voor hun smartphone, veel Fransen voor een boek, maar ik heb geen smartphone en boeken lees ik meestal thuis, behalve in de wachtkamer bij een Franse dokter of in de trein, maar daar zit ik zelden in. Ik heb dus onregelmatig tijd om te kijken naar dingen die er altijd al zijn, maar waar je gewoonlijk aan voorbijloopt. Het is ook leuk, je neemt ineens dingen waar. Een bijzondere schaduw, een onverwachte reflectie, de onvoorspelbare buiteling van een gevallen blad, de uitgeschoten lipstick van een oudere dame of de doorgaans sombere blikken van haastige passanten. Stil staan, alleen maar kijken, onthaast en ontspant. Ik neem waar en krijg tegelijk allerlei associaties en relativerende gedachten.

Waar ik weinig bij stil sta is dat alles 'recht' staat. Vreemd eigenlijk dat we het gevoel hebben dat we recht staan. Wij niet alleen, iedereen, alleen sommige gebouwen niet helemaal zoals voorgevels van huysen uit de 17e eeuw, de Oude Kerk Delft en natuurlijk de toren van Pisa. Maar wat is recht?

Zeker, we staan haaks op het aardoppervlak, maar dat is het dan ook wel. Nederland ligt op de 52e breedtegraad dus we hangen in werkelijkheid nogal schuin aan de aardbol. Zonder zwaartekracht zou dat onmogelijk zijn. Leg eens een plank onder 45° en probeer daar dan even haaks op te blijven staan met 2 voeten naast elkaar. Mij lukt dat niet. “We zijn magnetisch’, zou mijn kleinzoon zeggen en hij heeft gelijk, de zwaartekracht heeft een aantrekkingskracht die daar inderdaad op lijkt. Gelukkig niet letterlijk want dat zou een heel gedoe geven.

In dat geval zou je in de buurt van een aantrekkelijk medemens zo worden aangetrokken dat je er aan vastkleeft en alleen los komt als de aantrekkingskracht verdwijnt of er externe krachten in het spel zijn. Dat is eigenlijk niet heel anders dan het nu gaat, maar nu hoor je geen metalige klik en heb je de illusie dat je dat zelf stuurt. Het opent ook perspectieven: om eenzaamheid te bestrijden hoef je je alleen maar onder de mensen te begeven en wachten tot je wordt aangetrokken. Ook dat is ongeveer zoals het nu ook gaat, maar nu moet je er wat voor doen, dan niet. Het mooie is dan wel dat je je niet kan vergissen, de krachten zijn er of ze zijn er niet. Het slechte nieuws is dat je er niet zomaar van los kunt komen en het rondzweven en aan je kleven van metalen voorwerpen, lijkt me tamelijk lastig. Je zou ook zomaar aan een trein of zo kunnen blijven hangen.

Toen ik klein was vond ik Australiërs en Nieuw-Zeelanders een vreemd soort mensen. Ze hingen zo ongeveer ondersteboven aan de aardbol, legde de meester uit, net als een Luiaard aan een boom. Vreemd natuurlijk, maar alles went.

We staan dus, absoluut gesproken verre van recht en als we stilstaan, staan we bepaald niet stil. In Nederland betekent het, dat we dagelijks ongemerkt bijna 25.000 km afleggen met meer dan de geluidssnelheid. En toch worden we, prettig genoeg, met die snelheid niet van de aarde afgeslingerd!

Hoe dichter je bij de evenaar bent, hoe sneller je gaat. Ik heb uit aangeboren nieuwsgierigheid eens uitgerekend dat we hier, ruim 500 km zuidelijker, per 24 uur 3000 kilometer meer af leggen dan de gemiddelde Nederlander, al merken we dat niet. Wij gaan hier 123 km/uur sneller dan Nederlanders in Nederland. Dat merken we natuurlijk ook niet, maar -  vreemd genoeg - geeft het een volkomen misplaatst plezierig gevoel als je weet dat je sneller gaat dan anderen, zeker als je er helemaal niets voor hoeft te doen. Lekker puhh ....