Moorkoppen en Bossche Bollen

Toen ik vorige week in Den Bosch was werd ik getrakteerd op een Bossche Bol van een royaal boven-de-achttien-formaat. Ik had vakantie vond ik en dan mag ik dat van mezelf. Het liep tegen half 12 en met twee kleine espresso’s en hartverwarmend gezelschap kon ik me niet beter wensen. Het was lang geleden dat ik me aan zo’n typisch Nederlandse slagroombom had bezondigd. Mijn gezelschap verontschuldigde zich dat het geen ‘echte van de Groot’ was, maar ik had nog nooit van ‘de Groot’ gehoord dus daar zat ik helemaal niet mee. Deze vond ik al heerlijk: slagroom met chocolade door een dun deegje bij elkaar gehouden.

Tot dan toe kende ik eigenlijk alleen maar Moorkoppen in soorten en maten. In de vele jaren dat ik en den Haag werkte werden er op die kantoren talloze verjaardagen gevierd. Altijd met gebak, daar waren ook altijd ‘Meurkoppen’ bij, Haegsche wel te verstaan; van die miezerige kleine. Nou dacht ik tot voor kort dat het verschil tussen Moorkoppen en Bossche bollen het toefje slagroom bovenop was, maar gelukkig heb ik deze kwetsende gedachte nooit uitgesproken beneden de grote rivieren.

Ik ontdekte nu (pas) een veel belangrijker verschil. Moorkoppen zijn half bedekt met chocoladeglazuur en Bossche bollen bijna helemaal met pure chocolade en dat proef je! Dus ik ben nu ‘om’! Puristen komen met meer verschillen, zoals het kenmerk dat Moorkoppen worden doorgesneden om ze te vullen en Bossche bollen worden gevuld via een gaatje. Maar uit ervaring weet ik dat niet elke bakker zich daaraan houdt. Bij die bol kregen we een vork en mes, maar dat schijnt niet te zijn zoals ‘het heurt’. Een Bossche bol moet je volgens overlevering met je handen eten en de slagroom moet daar dan uitpuilen. Gelukkig wist ik dat niet. Nu begrijp meteen waarom je in Den Bosch weinig snorren ziet.

Vroeger was ik gek op Moorkoppen. Met ‘gek op’ bedoel ik dat het toen mijn favoriete gebak was. Hoe groter hoe lekkerder, als het niet opviel nam ik er wel eens twee. Op zaterdagen reed ik soms met mijn zoon, die toen een jaar of zeven zal zijn geweest helemaal naar het winkelcentrum Hoog Catharijne in Utrecht (26 kilometer!), alleen maar omdat ze daar de grootste Moorkoppen hadden die ik kende. Ik beeldde me in dat het een voortreffelijk middel was om de zaterdagse kater te bestrijden en wat je gelooft is waar. De ongezonde voorkeur voor gebak in het algemeen en moorkoppen in het bijzonder, is ongemerkt en om onduidelijke redenen al lang geleden verdampt.

Om een moorkop te eten was weinig aanleiding nodig. Soms, als ik een zakelijke afspraak had tijdens koffietijd, namen mijn gesprekspartner en ik een moorkop bij de koffie. Frits was één van die mensen. Frits en ik hadden verschillende dingen gemeen: we hadden allebei gevlogen (Frits was opgeleid als verkeersvlieger), we werkten allebei in de automatisering, waren levensgenieters, dronken graag een ‘stevig glas’ whiskey, hielden van avontuur (zoals formatierijden op de snelweg met 150 km/h) en van moorkoppen. Natuurlijk waren we vrienden geworden. Helaas is Frits jaren geleden overleden.

Frits en ik waren allebei blond, al kalend en hadden blauwe ogen, maar daar hield de uiterlijke overeenkomst zo ongeveer mee op. Frits was een echte Fries. Van binnen en van buiten. Een kop groter dan ik en anderhalf maal mijn omvang, zowel in de lengte als in de breedte. Soms dacht iemand dat we broers waren. Dan voelde ik me gevleid. Dat kwam ook omdat Frits zo groot en sterk was. Daar bestaan verschillende verhalen over. Eén ervan is dat hij, toen er iemand aanbelde tijdens een verhuizing, de deur opendeed met een koelkast onder zijn arm. Ik was er niet bij, maar van Frits verbaast me dat niet eens.

Frits was heel af en toe bezig met zijn lijn, meestal niet. Hij was een doorzetter en soms ging hij daar ver in. Het meest bijzondere op dit gebied was zijn dieet bestaande uit appels en whiskey. Het moet gezegd worden het werkte uitstekend. Hij slonk tot de helft; het was net alsof hij iemand anders was geworden. Dat bleef gelukkig niet lang zo, daarvoor was het leven te leuk. Na verloop van tijd begon hij dan iets meer Frits te worden dan de vorige keer.

Op een dag hadden we trek in iets bij de koffie. Toen het meisje de bestelling op kwam nemen bestelde ik natuurlijk een Moorkop. Frits keek met zijn hartveroverende glimlach het meisje aan en sprak toen de onsterfelijke woorden: "Geef mij er maar twee, want je kunt nooit zwaarder worden dan wat je eet".