Zonder titel

"Alzo zegt de Heere, de God van Israel: Een ieder doe zijn zwaard aan zijn heup; gaat door en keert weder, van poort tot poort in het leger, en een iegelijk dode zijn broeder, en elk zijn vriend, en elk zijn naaste. En de zonen van Levi deden naar het woord van Mozes; en er vielen op die dag omtrent drie duizend man."
Exodus 32:27-28

Eén van mijn grootvaders was een aardige en vooral calvinistische man. Hij behoorde tot een kerkgenootschap dat tamelijk zwaar op de hand was. Lange kerkdiensten, 2x per zondag naar de kerk, lange gebeden voor en na elke maaltijd, uit de Bijbel lezen na de hoofdmaaltijd en op de knieën voor het slapen gaan. Hij ook.

Fietsen of autorijden op de dag de Heeren was niet toegestaan tenzij het noodzakelijk was voor de kerkgang. Dat had als gevolg dat wij hem op zondag niet mochten bezoeken, hoewel dat voor ons vaak de enige gelegenheid was. Maar hij bracht zijn geloof ook in praktijk: hij was een harde werker, sociaal en ethisch.

Aan zijn verjaardag was hij bijzonder gehecht. Ieder van zijn 7 kinderen met een aanhang van op den duur zo’n 25 kleinkinderen werd geacht daar aandacht aan te besteden, bij voorkeur in persoon. Lastig want hij verjaarde midden in de vakantietijd. Hij hield in een boekje alle reacties bij ter gelegenheid van zijn verjaardag. Alle kaarten, telefoontjes en bezoekjes werden jaar op jaar nauwkeurig genoteerd. Helaas zijn die aantekeningen verloren gegaan. Maar hoe belangrijk zijn verjaardag voor hem ook was, als 5 augustus op een zondag viel kon dat op de dag niet worden gevierd. (Hij is overigens in goede lichamelijk en geestelijke gezondheid 96 jaar geworden.)

Mijn vader kwam uit dat nest. De Bijbel en discussies daarover met leeftijdsgenoten tijdens en na zijn pubertijd hebben hem mede getekend. Later is hij liberaler geworden helaas voornamelijk op calvinistisch gebied, maar hij is tot zijn plotselinge dood op z’n 52^e overtuigd Calvinist gebleven. 

Dat betekent dat ik met de Bijbel ben opgevoed en opgegroeid. Tot mijn 14e ging ik trouw naar de kerk, op mijn 16^e-17^e werd dat minder. Dat ik op zondag nog op de houten kerkbanken ging zitten had voor een deel te maken met een zachte of minder zachte dwang van huis uit, maar uiteindelijk meer met vrienden en vriendinnen die daar te vinden waren in het TV-loze tijdperk. Vooral één meisje trok me aan. Achteraf gezien was mijn kerkgang in die jaren waarschijnlijk meer hormoongestuurd dan religieus. Uiteindelijk ben getrouwd met de dochter van de dominee van die kerk (en met zijn instemming). Je kunt dus zeggen dat het kerkbezoek in mijn geval een blijvend effect heeft gehad, al verschilt dat hemelsbreed van wat mijn vader voor ogen had.

Als je van jongs af aan bent opgevoed met de Bijbel, dan weet je ook wat er in staat, al begint dat op den duur wat te vervagen. Er zijn twee delen: het Oude Testament en het Nieuwe Testament, dat weet bijna iedereen. Voor de meeste mensen is de Bijbel gelijk aan wat er in het Nieuwe Testament staat, omdat daar het meest over wordt gesproken. Die boodschap is samengevat: God is Liefdevol. 

God wordt graag voorgesteld als een liefhebbende Vader in de Hemel die zich ontfermt over zijn kinderen op aarde. Dat blijkt uit veel - bijna letterlijke - teksten uit het Nieuwe Testament. Maar uit veel teksten in het Oude Testament doemt God op als een genadeloze en wraakzuchtige despoot die bij het minste of geringste in woede ontsteekt en met vuur en zwaard tekeer gaat.

"…Tot de anderen zei Hij te mijnen aanhoren: Trekt achter hem aan door de stad en slaat neer. Ontziet niet en hebt geen deernis (medelijden). Grijsaards, jongelingen en jonge meisjes, kleine kinderen en vrouwen, moet gij doden en verdelgen…”

Ezechiel 9:5-6

Regelmatig geeft God opdracht om hele steden en volkeren tot op de laatste man uit te moorden om zo plaats te maken voor het volk Israël. Vrouwen, kinderen en ouden van dagen moeten er ook aan geloven. Dat zijn de niet de oorlogsmisdaden van een ontspoord volk of een brute dictator maar regelrechte instructies van de Allerhoogste voor het organiseren van een Holocaust. 

Numeri 21

Tja, en dan blijft de vraag hoe is dat te rijmen met een liefdevolle God? Telt het Oude Testament nog wel? Is dat dan niet Gods woord, maar dat van militante schrijvers uit die tijd? Kan het zijn dat God in de millennia die liggen tussen het Oude en het Nieuwe Testament van opinie is veranderd? Zijn er misschien twee Goden die, al dan niet per ongeluk, in één omslag terecht zijn gekomen? 

Nee, weten wat er in de Bijbel staat maakt het er niet gemakkelijker op om te geloven in God, de Bijbel en in wat de kerken er hebben bijbedacht. Verreweg de meeste gelovigen kennen de Bijbel niet. In ieder geval niet de gedeelten over een snel geïrriteerde, wraakzuchtige en moordende God. Voor hen is God Liefde. Laat dat maar zo blijven.