Onze zintuigen staan bloot aan 2 miljoen(!) impulsen per seconde. Omdat onze hersenen die hoeveelheid niet aankunnen, heeft iedereen een ingebouwd en onbewust werkend filter dat slechts 5-9 impulsen per seconde doorlaat.
Als je je ogen beweegt, in huis bent, over straat loopt of leest, zie je elke fractie van een seconde honderden voorwerpen, kleuren en letters. Maar alles onthouden wat je hebt gezien - zelfs als het kort daarvoor was - is onmogelijk. We lezen woorden, geen letters, maar zelfs die kunnen we niet reproduceren. We kunnen op z’n best een zinnetje onthouden, een gedicht uit ons hoofd leren of in grote lijnen vertellen waar een boek over ging.
Veel indrukken registreren we niet omdat we ze ‘gewoon’ vinden. Terwijl je dit leest geeft de zitting van je stoel tegendruk. Pas als je je daarop concentreert voel je bewust dat die druk op verschillende plaatsen op je billen verschilt. Je kunt ook voelen op welke plaatsen en hoe je kleding je huid raakt en hoe strak het zit. Zelfs kan onze huid voelen wat de structuur van de stof is, maar daar besteden we zelden bewust aandacht aan. Dat geldt ook voor geluiden, geuren, evenwicht, signalen vanuit ons eigen lijf etc. Pas als er iets meer dan normaal afwijkt van het normale valt het op en dat dan nog niet eens altijd!
Welke impulsen we wel of niet doorlaten is voor iedereen verschillend. Ons persoonlijk filter bouwt ieder voor zich onbewust op door ervaring, opleiding en belangstelling. Mijn kleinzoon ziet bijvoorbeeld elk minuscuul insectje als we samen wandelen (en ook als ik er niet bij ben), omdat daar zijn interesse naar uitgaat. Ik zie de beestjes vaak pas als hij me er op wijst. Als je een bepaalde opleiding of beroep hebt, vallen de zaken die daarmee te maken hebben je meteen op. Ik leer steeds beter de kwaliteit van licht en achtergronden zien omdat ik meer fotografeer. Ieders filter is anders, behalve voor gevaar denk ik, dat is een oerinstinct.
Als we meer willen waarnemen kunnen we dat trainen. Vaak gaat dat onwillekeurig omdat we ergens een specifieke belangstelling voor ontwikkelen. Als je een nieuwe auto overweegt of zojuist hebt gekocht, zie je ineens meer van die auto’s rijden, maar die waren er voor die tijd ook al. Je ‘zag’ ze alleen niet. Maar met trainen kan je het aantal verwerkbare impulsen per seconde nauwelijks opvoeren. Als je meer wilt waarnemen kan dat alleen door langer en intenser te kijken, luisteren, ruiken of voelen. De tijd ervoor nemen dus.
Discussiëren over hoe de werkelijkheid eruit ziet, is een belangrijk menselijk tijdverdrijf maar inhoudelijk is het van beperkte waarde. Of iets simpels als een temperatuur van objectief 18°C, als koud of warm wordt ervaren, hangt af van persoon en omstandigheden. Om van complexere dingen maar te zwijgen. Geen wonder dat getuigen verschillende verklaringen afleggen van wat ze hebben gezien. Het is bijna verdacht als ze in details hetzelfde rapporteren.
Ieders persoonlijk filter houdt dus 99,999997 % van onze zintuigimpulsen tegen en wat er wel door komt verschilt van mens tot mens. 'De wereld' bestaat niet, er bestaan alleen 6,7 miljard verschillende binnenwerelden. Wonderbaarlijk dat mensen het zo af en toe met elkaar eens zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten